Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana, Archivio di San Pietro, Ms C 129, f. 17r: kardinaal Stefaneschi aan zijn schrijfdesk in initiaal E

Meester van de Codex van Sint Gregorius

Italiaans boekverluchter en paneelschilder, ontleent zijn naam aan een door hem verlucht missaal dat thans wordt bewaard in de Biblioteca Apostolica Vaticana (Archivio di San Pietro C 129). In dit missaal is een levensbeschrijving van Gregorius opgenomen, geschreven door kardinaal Jacopo Stefaneschi. De Meester van de Codex van Sint Gregorius wordt beschouwd als de belangrijkste Italiaanse boekverluchter uit de 1e helft van de 14e eeuw.

Hoewel voorheen aan een Sienese afkomst werd gedacht, is thans duidelijk dat de anonieme meester afkomstig is uit het Florentijnse milieu waar hij beïnvloed werd door de kunst van artiesten als Lippo di Benivieni en de Meester van San Martino alla Parma.

De Meester van de Codex van Sint Gregorius was waarschijnlijk in dienst van kardinaal Stefaneschi tijdens diens verblijf aan het pauselijke hof in Avignon (1309-1341).

De ontdekking van een tweetal aan de meester toe te schrijven miniaturen in een Liber visionis Ezechielis (o.a. Avril in Siena 1982, p. 174-5), een tekst waarschijnlijk verlucht in Avignon tussen 1321 en 1323, indiceert wellicht de eerste aanwezigheid van de artiest aan het pauselijke hof en kan diens introductie bij de kardinaal zijn geweest.

Uit omstandigheden kan worden afgeleid (New York 1994-1995, p. 85) dat de meester mogelijk rond 1336 overleden is. Slechts een vijftal handschriften, alle vervaardigd in Avignon, en een viertal monumentale schilderingen blijken thans aan de meester te kunnen worden toegeschreven.

De Italiaanse Meester van de Codex van Sint Gregorius dient niet verward te worden met de Franse Gregoriusmeester die in de 12e eeuw werkzaam was (zie aldaar).

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana, Archivio di San Pietro, Ms C 129, f. 85r: Gregorius redt de prinses door de draak te verslaan, met kardinaal Stefaneschi knielend voor zijn patroon Gregorius in een initaal D

Catalogus

Boulogne-sur-mer, Bibliothèque Municipale

Ms 86 ordinarium, Avignon, na 1323

literatuur:

  • Boskovits 1984, p. 202-203
  • New York 1994-1995, p. 94
  • Los Angeles 2012-2013, nr. 18

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 713 missaal, Avignon, na 1323

literatuur:

  • Boskovits 1984, p. 39-40, 200-1, pl. LXXIIa, c, LXXIII
  • New York 1994-1995, p. 94, nr. 8

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms lat 503 Enrico da Carreto, Liber visiones Ezechielis, Avignon, ca. 1312-1323

literatuur:

  • New York 1994-1995, p. 84, 94

Ms lat 15619 pontificaal, Avignon, na 1323

literatuur:

  • New York 1994-1995, p. 94

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana, Archivio di San Pietro

Ms C 129 Codex van Gregorius, Avignon, ca. 1323-1328

literatuur:

  • Boskovits 1984, p. 38-9, 200, pl. LXIX-LXXI
  • Biblioteca Apostolica Vaticana 1985, p. 154-157
  • New York 1994-1995, nr. 7
  • Wetzel 1999, p. 96-99
  • Los Angeles 2012-2013, nr. 17

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana, Archivio di San Pietro, Ms C 129, f. 123r: aanbieding boek door kardinaal Stefaneschi aan paus Clementinus in initiaal G

Literatuur

  1. Siena 1982, p. 174-175
  2. Boskovits 1984, p. 38-39, 39-40, 196-200, 201, 202, 203, pl. LXIX-LXXI, LXXIIa, c, LXXIII
  3. Biblioteca Apostolica Vaticana 1985, p. 154-157 
  4. New York 1994-1995,  p. 84, 85, 94, nrs. 6, 7, 8, 9
  5. Wetzel 1999, p. 96-99
  6. Los Angeles 2012-2013, nrs. 17, 18