Londen, British Library, Ms add 12531, f. 7r (detail) door Antonio da Holanda

Antonio da Holanda

Boekverluchter van waarschijnlijk Nederlandse afkomst. Geboren aldaar in ongeveer 1480. Werkzaam in Portugal voor Koning Manuel I en Koning John III. Hij leefde nog in 1553, aangezien zijn zoon Francisco toen over hem schreef aan Michelangelo, en overleed waarschijnlijk enige jaren daarna.

Gezien de grote gelijkenis tussen zijn werk en dat van het atelier van de Vlaamse verluchter Alexander Bening, is het mogelijk dat Antonio de Holanda door deze boekverluchter is opgeleid alvorens hij zich in Portugal vestigde en daar een van de sleutelfiguren van de Portugese boekverluchtingskunst werd.

De Gent-Brugse stijl met haar strooiranden is kenmerkend voor zijn werk.

Zijn meest fameuze werk is het ontwerp van de genealogie van de Infante Dom Fernando van Portugal, welke getekende ontwerpen deels werden verlucht door Simon Bening en deels door hemzelf.

Verder werkte Antonio de Holanda, naast vele andere verluchters, waaronder Alvaro Pires en Antonio Godinho, aan de Leitura Nova, het meesterwerk van de Portugese boekverluchtingskunst. Dit monumentale werk omvat 43 verluchte voorpagina’s van de boeken van de kanselarij, bestaande uit een verzameling handschriften uit de 13e tot de 15e eeuw. Met de uitvoering van het werk werd begonnen in 1504 en in 1552 werd het voltooid.

Ook (bladen van) de gebedenboeken van D. Manuel en D. Leonor zijn wel aan Antonio de Holanda toegeschreven.

Vanaf 1533 vestigde Antonio de Holanda zich in Evora. Daar werkte hij aan de koorboeken (thans verloren gegaan) voor het klooster van de Christusorde in Tomar en samen met Joao Menelau aan de Genealogie van D. Manuel Pereira, derde graaf van Feira.

Londen, British Library, Ms add 12531, f. 7r door Antonio da Holanda

Catalogus

Cascais, Museu do Condo de Castro Guimaraes

Kroniek van D. Alonso Henriques, Portugal, ca 1511-1538

Lissabon, Arquivo Nacional da Torre do Tombo

Leitura Nova, voorblad Boek 2 (Misticos), 1511

Lissabon, Museu Nacional de Arte Antiga

Inv nr 14 Gebedenboek van D. Manuel, 1517-1538

literatuur:

  • Markl 1983
  • Los Angeles-London 2003-2004, p. 463 nt. 4

Londen, British Library

Ms add 12531 Genealogie van de Infante Dom Fernando van Portugal, 1530-1534, verluchting door Antonio de Holanda: f. 1, 3, 7, 8, 9, 9* en Simon Bening: f. 2,4,5, 5*, 10

Londen, British Library, Ms add 12531, f. 8r door Antonio da Holanda

literatuur:

  • Kren 1983, nr. 9
  • Los Angeles-London 2003-2004, nr. 147

New York, Pierpont Morgan Library

Gebedenboek van D. Leonor (toegeschreven; toeschrijving thans echter betwijfeld)

Literatuur

  1. Kren 1983, nr. 9, p. 69-85
  2. Markl 1983
  3. Antwerpen 1991, p. 226-228
  4. Smeyers 1998, p. 480
  5. Bonn 1999, nr. 55
  6. Los Angeles-London 2003-2004, nr. 147, p. 460-463
  • Bradley 1887-1889 –
  • Thieme-Becker 1907-1950
  • D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 10