Evrard d’Espinques

Frans boekverluchter, afkomstig uit Keulen maar naar Parijs vertrokken uit hoofde van studiedoeleinden, werkzaam rond 1465-1494, veelal in opdracht van Jacques d’Armagnac. Een andere opdrachtgever was Jean du Mas, raadsheer en kamerheer van Louis XI.

Voor Jean du Mas verluchtte Evrard d’Espinques een tweetal uitzonderlijk goed gedocumenteerde werken (Avril & Reynaud 1993, p. 167), te weten een Livre des propriétés des choses (thans Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. fr. 9140) en een Roman de Tristan in drie delen (thans Chantilly, Musée Condé, ms. 315-317).

Evrard d’Espinques werd beïnvloed door Jean Colombe, hetgeen met name te zien is in in een Légende dorée (Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. fr. 6648). Het vroegere werk van Evrard d’Espinques (waaronder Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. fr. 19810 maar ook ms fr 921, volgens Avril & Reynaud 1993, nr. 85 toe te schrijven aan de Meester van Vivonne), schrijft König 1992 toe aan een zo door hem genoemde Meester van Jacques d’Armagnac; aangezien deze naam echter door Bulst 1985 al was gegeven aan een andere persoonlijkheid, te weten de verluchter die verantwoordelijk was voor de verluchting van New York, Public Library, ms Spencer 4, is het raadzaam de opvattingen van König op dit punt niet te volgen.

Catalogus

Chantilly, Musée Condé

Ms 315-317 Roman de Tristan, 2e helft 15e eeuw

literatuur:

• Avril & Reynaud 1993, p. 165, 167
• Walther 2001, p. 278-9

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 93 Roman de Sept Sages et Marques de Rome, ca 1466-1470

literatuur:

• Avril & Reynaud 1993, p. 165

Ms fr 99 Roman de Tristan, 1463

literatuur:

• Delisle 1868-1881, dl I, p. 87-89
• Durrieu 1908, p. 47, nt. 3
• Blackmann 1993, nr. 71
• Avril & Reynaud 1993, nr. 84

Ms fr 113-116 Lancelot du Lac, Quete de Saint Graal etc., Frankrijk, ca 1470 verluchting door Evrard d’Espinques en andere, anonieme, verluchters

literatuur:

• Avril & Reynaud 1993, p. 165

Ms fr 2810 Marco Polo, Le Livre des merveilles; Odoric de Pordenone, Itinerarium de mirabilibus orientalium Tartarorum, traduit en français par Jean le Long; Guillaume de Boldensele, Liber de quibusdam ultramarinis partibus et praecipue de Terra sancta, traduit en français par Jean Le Long et Lettres adressées au pape et réponse de Benoît XII, traduit en français par Jean Le Long; De l’estat et du gouvernement du grant Kaan de Cathay, empereur des Tartares, traduit en français par Jean Le Long; Jean de Mandeville, Voyages; Hayton, Fleur des estoires de la terre d’Orient; Riccoldo da Monte di Croce, Liber peregrinationis, traduit en français par Jean Le Long, Parijs, ca 1410-1413 verluchting door Meester van Mazarine en medewerkers: 38 of 39 miniaturen van het Livre des Merveilles: f. 1, 2, 2v, 3, 3v, 4, 4v, 5, 6, 7, 8, 9, 10, 10v, 11v, 12, 12v, 13v, 14v, 15v, 16v, 18, 18v, 20v, 21v, 23, 80, 82, 83, 84, 85, 86v, 87, 88, 89v, 91, 92?, 93v, 95v; 13 of 14 miniaturen van het l’Itinerarium d’Odoric de Pordenone: f. 97, 104, 105, 105v, 106, 106v, 107, 108, 108v?, 109v, 110v, 113, 114,115); 11 miniaturen van het Liber de quibusdam ultramarinis partibus: f. 116, 117, 118v, 119v, 122, 124, 125, 126, 128, 129v, 131v; de 4 miniaturen van de correspondance avec Benoît XII: f. 132v, 133, 134, 134v, de 4 miniaturen van het Livre de l’estat du grand kaan, f. 136v, 137v, 139, 139v; 49 miniaturen van de Voyages de Jean de Mandeville: f. 141, 151, 153, 153v, 154, 157v, 159, 161v, 163, 164, 165v, 167, 170, 173, 174, 177, 178, 178v, 179v, 181, 198, 199v, 200v, 201, 201v, 203, 204, 205, 206, 207, 208, 208v, 209v, 210v, 211v, 212, 213, 214, 215, 216, 217, 218, 219, 219v, 220, 221, 222, 223, 224; 3 miniaturen van de Fleur des estoires d’Orient de Hayton: f. 226, 233, 233v; 2 miniaturen van de Liber peregrinationis: f. 268, 275; Meester van Boucicaut: mogelijk 2 miniaturen: f. 92 en 108v; Meester van de Cité des Dames: 6 miniaturen: f. 168, 168v, 171, 171v, 175v en 180v; Meester van Egerton en een artiest van de Bedford Trend: 63 miniaturen, waarvan 44 in de voyage de Marco Polo: f. 17, 19v, 22v, 24, 25v, 26, 27, 28, 29v, 30v, 31v, 33, 34, 36, 37, 38, 39, 40, 41, 42, 44, 45, 46v, 47v, 49, 50, 51, 52v, 54, 55v, 58, 59, 59v, 61, 62v, 64, 67, 69, 71, 72, 73v, 74v, 76v, 78; 19 miniaturen in het livre de Jean de Mandeville: f. 142v, 144, 146, 147, 182, 183v, 184, 185, 186, 186v, 188, 188v, 190v, 191, 192, 193, 194v, 195v, 197; een eerste secundaire verluchter is verantwoordelijk voor f. 98v, 102, 103, 227, 228, 228v, 229v, 230, 231, 232, 234, 234v, 235, 236, 237, 238, 239, 240, 241, 276, 277v, 278v, 280, 281, 282, 283, 284, 286v, 287, 290v, 291, 291v, 292, 293v, 294v, 296v, 299; een tweede secundaire verluchter is verantwoordelijk voor f. 242v, 243, 244, 245, 245v, 246v, 247v, 248v, 249, 250v, 251v, 253, 254v, 255, 256, 257, 258, 258v, 260, 261, 262, 263, 265, 266; een derde secundaire verluchter is verantwoordelijk voor f. 269, 270, 270v, 271, 272, 274, 274v; de miniatuur op f. 42v tot slot is van de hand van Évrard d’Espinques

literatuur:

zie onder Meester van Boucicaut

Ms fr 6648 Jacobus de Voragine, Legenda aurea, Légende dorée in de Franse vertaling van Jean de Vignay

literatuur:

• Avril & Reynaud 1993, p. 167

Ms fr 9140 Barthélemy l’Anglais, Livre des propriétés des choses (vert. door Jean Corbichon), 1480

literatuur:

• Parijs 1904, nr. 147
• Blum & Lauer 1930, p. 69-70, pl. 27
• Avril & Reynaud 1993, nr. 87
• Troyes 2004, afb. 2, 43

Ms fr 19810 Livre de l’ordre de chevalerie, ca 1465

literatuur:

• Blackmann 1993, nr. 60
• Avril & Reynaud 1993, nr. 86

Chantilly, Musee Conde, Ms. 315-317, f. 1r: schrijver met Tristan, Galaad en Lancelot (detail)

Literatuur

1. Delisle 1868-1881, dl I, p. 87-89
2. Parijs 1904, nr. 147
3. Durrieu 1908, p. 47, nt. 3
4. Blum & Lauer 1930, p. 69-70, pl. 27
5. Bulst 1985
6. Parijs 1991, nr. 37
7. König 1992 (2)
8. Blackmann 1993, nrs. 41, 60, 71
9. Avril & Reynaud 1993, p. 164-167, nrs. 84, 86, 87
10. Walther 2001, p. 278-279
11. Troyes 2004, afb. 2, 43