Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms fr. 5089, f. Dv: Louis XII (detail)

Meester van de Alarmes de Mars

Frans boekverluchter, werkzaam rond 1485-1510 in Lyon. Ontleent zijn naam aan een door hem verlucht handschrift getiteld Les Alarmes de Mars sur le voyage de Milan, avec la conqueste et entrée d’icelle, thans bewaard te Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. fr. 5089. Begon zijn loopbaan als assistent van de Meester van de Histoire ancienne. Ook de invloeden van de eveneens in Lyon werkzame Meester van Guillaume Lambert zijn evident. Brussel 1987 (1) nr. 8 wijst reeds op een verwantschap tussen de door de Meester van de Alarmes de Mars geschilderde (enige) miniatuur in het handschrift te Brussel, Koninklijke Bibliotheek, ms. 9040, f. 5r met de intocht van Caesar in Rome en de illustraties in het handschrift ms 9503-4 eveneens bewaard in Brussel en geschilderd door de Meester van Guillaume Lambert, met name voor wat betreft het koloriet waarin het violet overheerst en de stijl die onder sterke Italiaanse invloed staat. Burin 2001 wijst er op dat de compositie van de miniatuur met de intocht van Caesar het model volgt zoals dat werd geschilderd door de Meester van de Ancienne histoire in diens naamgevend handschrift thans bewaard te Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal, ms. 5081, f. 203r. Burin 2001 schrijft de verluchting van 6 volledige handschriften aan hem toe, alsmede de gedeeltelijke verluchting van 4 handschriften en die van 2 losse bladen. De reeds behandelde Faits des Romains in Brussel (ms. 9040) behoorde vroeger tot de bibliotheek van Margaretha van Oostenrijk, waar het in de inventarissen van 1516 en 1523-1524 verschijnt onder de titel: “le Commentaire de Julius Caesar”.

Parijs, Bibliothèque Nationale
Ms fr. 5089, f. Dv: Louis XII

Catalogus

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms 9040 Les Faits des Romains, Lyon, ca 1490 lit: Van den Gheyn 1905 (5), nr. 3072||Flutre 1932, p. 28-29||Brussel 1940, nr. 9||Gaspar & Lyna 1989, Band I, p. 31-33, Band II, p. 413, pl. VII||Burin 2001, nr. 47

Londen, Christie’s

Catalogus 5 december 1973, lot 76 La perle poétique, Lyon, ca 1495 lit: Sotheby’s catalogus 8 juli 1970, lot 95|| Christie’s catalogus 5 december 1973, lot 76||Avril & Reynaud 1993, p. 361||Burin 2001, nr. 49

Catalogus 6 juli 2011 (Arcana, III), lot 20, zogenaamde Getijdenboek van Peckover, Bourges, ca 1485-1490, verluchting door Jean Colombe: f. 42v visitatie, 55v aanbidding van het kind, 60v tempel, 87r Kruisiging, 92r pinksteren; Jean Poyer: f 82r opname van Maria in de hemel; de Meester van de Canonplaten van Princeton, ms. Garrett 40: f. 24r annunciatie, 125r Job naakt op de mesthoop in een kerkhof omgeven door vrienden; Meester van de Triomfen van Petrarca: f. 13r Johannes op Patmos; de Meester van de Chronique scandaleuse (voorheen genaamd Meester van Morgan 219) en Werkplaats van Guillaume Piqueau of Meester van de Alarmes de Mars: kalenderminiaturen en randen

literatuur:

König 1989, nr. 71
Londen, Christie’s, Catalogus 6 juli 2011 (Arcana, III), lot 20

Londen, Sotheby’s

Catalogus 22 juni 1993, lot 99 getijdenboek, Lyon, ca 1485-1490 lit: Sotheby’s catalogus 22 juni 1993, lot 99|| Burin 2001, nr. 63

Lyon, Bibliothèque municipale

Ms 583 getijdenboek, Lyon, ca 1495-1500, verluchting door Meester van de Alarmes de Mars: cyclus met de passie, m.u.v. f. 51r; Meester van de Grijze Gezichten: cyclus met de kindheid van Jezus, en f. 51r lit: Molinier & Desvernier 1900, I, p. 372-373||Lyon 1920, nr. 52|| Cotton 1965, nr. 120, p. 314-316||Avril & Reynaud 1993, nr. 203||Burin 2001, nr. 51

Ms 1391 missaal, Lyon, ca 1490-1510 lit: Molinier & Desvernier 1900, I, p. 372-373|| Leroquais 1924, III, p. 201-202||Cotton 1965, nr. 121, p. 316||Samaran & Marichal 1968, p. 523||Amiet 1998, nr. 151||Burin 2001, nr. 52

Ms 5129 missaal, Lyon, 1491 verluchting door de Meester van de Alarmes de Mars en de Toy Animals Painter lit: Leroquais 1924, III, p. 245, nr. 834||Cotton 1965, nr. 98, p. 307||Colophons de manuscrits 1965-1982, II, p. 360, nr. 6430||Samaran & Marichal 1968, p. 281, pl. CXLIX||Amiet 1998, nr. 154||Burin 2001, nr. 53

New Haven, Yale University , Beinecke Rare Book and Manuscript Library

Ms 435 getijdenboek, Lyon, ca 1500-1515 lit: Shailor 1984-2004, II, p. 368-370||Avril & Reynaud 1993, p. 361||Burin 2001, nr. 56

Parijs, Bibliothèque de l’Arsenal

Ms 292 Hieronymus, Epistolae, Lyon, ca 1490-1500 lit: Martin 1885-1899, I, p. 175||Samaran & Marichal 1959, p. 397||Burin 2001, nr. 59

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 1687 André de la Vigne, La Ressource de la chrestienté, Lyon, 1494 lit: Delisle 1868-1881, I, p. 95-96||Brown 1995, p. 8, 85-6, 110-2, 182, 227, 256||Burin 2001, nr. 60

Ms fr 5089 Les alarmes de Mars sur le voyage de Millan, avecques la conqueste et entrée d’icelle, par le roi Louis XII, le 6 octobre 1499, Lyon, ca 1500 lit: Avril & Reynaud 1993, nr. 202||Martin et al 2000, p. 175||Burin 2001, nr. 61

Ms fr 5447 Pierre Sala, Les Antiquitéz de Lyon, Lyon, ca 1514-1528 verluchting van op schutblad opgeplakte miniatuur door Meester van de Alarmes de Mars, f. 48v door navolger van Guillaume le Roy lit: Burin 2001, nr. 62

Parijs, Les Enluminures

Catalogus “The Wonderland of Books of Hours” (2023), nr. 2 (BOH 219) “Le Saunier” Getijdenboek, Lyon, ca 1490-1500 verluchting van de 16 full-page miniatures, 15 small miniatures, 24 calendar miniatures door de Meester van Guillaume Lambert en de Meester van de Alarmes de Mars: ff. 143v-144 and 3 small arch-topped miniatures (ff. 138, 145, 151)

literatuur:

Kraus 1961 (catalogus 95), nr. 24
Burin 2001, nr. 17 (als: “Present whereabouts unknown”)
Les Enluminures, Catalogus “The Wonderland of Books of Hours” (2023), nr. 2 (BOH 219)

Literatuur

Delisle 1868-1881, I, p. 95-96
Martin 1885-1899, I, p. 175
Molinier & Desvernier 1900, I, p. 372-373
Van den Gheyn 1905 (5), nr. 3072
Lyon 1920, nr. 52
Leroquais 1924, III, p. 201-202, 245, nr. 834
Flutre 1932, p. 28-29
Brussel 1940, nr. 9
Samaran & Marichal 1959, p. 397

Kraus 1961 (catalogus 95), nr. 24

Cotton 1965, nrs. 98, 120, 121, p. 307, 314-316
Colophons de manuscrits 1965-1982, II, p. 360, nr. 6430
Samaran & Marichal 1968, p. 281, 523, pl. CXLIX
Sotheby’s catalogus 8 juli 1970, lot 95
Christie’s catalogus 5 december 1973, lot 76
Shailor 1984-2004, II, p. 368-370
Brussel 1987 (1), nr. 8
Gaspar & Lyna 1989, Band I, p. 31-33, Band II, p. 413, pl. VII
Avril & Reynaud 1993, nrs. 202, 203, p. 361
Sotheby’s catalogus 22 juni 1993, lot 99
Brown 1995, p. 8, 85-6, 110-2, 182, 227, 256
Amiet 1998, nrs. 151, 154
Martin et al 2000, p. 175
Burin 2001, p. 25-27, nrs. 17, 47, 49, 51, 52, 53, 55, 56, 59, 60, 61, 62, 63

Christie’s 6 juli 2011 (Arcana III), lot 20

Les Enluminures, Catalogus “The Wonderland of Books of Hours” (2023), nr. 2 (BOH 219)

Lyon, Bibliothèque Municipale, Ms. 583, f 46r pilatus wast zijn handen in onschuld