Antonis Rogiersz. uten Broec

Noord-Nederlands boekverluchter, werkzaam in Utrecht en overleden aldaar in 1468-1469. Van der Hoek 2004 toont aan dat Antonis Rogiersz. uten Broec vereenzelvigd kan worden met de anonieme Meester van de Bostonse Stad Gods. Overigens wordt in Jörn Günther 1993, nr. VIII, p. 62 opgemerkt dat ook Marrow al van deze vereenzelviging uitgaat.

Northern Dutch book illuminator, who worked in Utrecht and died there in 1468-1469. Van der Hoek 2004 shows that Antonis Rogiersz. uten Broec can be identified with the anonymous Master of the Boston City of God. Incidentally, in Jörn Günther 1993, no. VIII, p. 62 is noted that Marrow also already assumes this identification.

Deze meester ontleende zijn door James Marrow gegeven naam aan een door hem verlucht exemplaar van de Civitate Dei (Stad Gods) van Augustinus, dat zich thans in de Public Library in Boston bevindt.

This master took his name, given by Marrow, from an illuminated copy of Augustine's Civitate Dei (City of God), now in the Boston Public Library.

Het getijdenboek in Hamburg (thans: Basel & Stalden), Dr. Jörn Günther Antiquariat, Catalogus 1 (1994) Mittelalterliche Handschriften und Miniaturen, nr. VIII, bevat op folio 13v een signatuur van de kunstenaar.

The Book of Hours in Hamburg (now: Basel & Stalden), Dr. Jörn Günther Antiquariat, Catalog 1 (1994) Mittelalterliche Handschriften und Miniaturen, no. VIII, contains the artist's signature on folio 13v.

Van de ongeveer 25 handschriften die van zijn hand bewaard zijn gebleven is het exemplaar bewaard in de Koninklijke Bibliotheek te Den Haag onder signatuur 131 G 4 de meest uitzonderlijke.

Of the approximately 25 manuscripts that have been preserved by him, the copy preserved in the Koninklijke Bibliotheek in The Hague under signature 131 G 4 is the most exceptional.

Dit handschrift bevat 7 bladgrote miniaturen en 28 gehistorieerde initialen op tekstbladzijden, die alle vergezeld gaan van brede geschilderde randen. Vooral de miniaturen die het passieverhaal van Christus illustreren vallen op door hun monumentale, lineaire karakter. De schilder maakte hiervoor gebruik van de composities van een serie prenten van de Meester E.S., een graveur die tussen 1450 en 1467 in het Rijnland werkte (zie bijv. Utrecht 2009, p. 96). Dergelijke overnames uit houtsneden en gravures waren in de 2^e helft van de 15^e eeuw zeer gebruikelijk onder Noord-Nederlandse verluchters.

This manuscript contains 7 full-page miniatures and 28 historiated initials on text pages, all of which are accompanied by wide painted borders. The miniatures illustrating the Passion story of Christ in particular stand out because of their monumental, linear character. The painter used the compositions of a series of prints by the Master E.S., an engraver who worked in the Rhineland between 1450 and 1467 (see, for example, Utrecht 2009, p. 96). Such reproductions from woodcuts and engravings were very common among Northern Netherlandish illuminators in the 2nd half of the 15th century.

Onze meester benadrukt de contouren van de figuren door deze af te zetten tegen grote geponste gouden vlakken – in het geval van de hier afgebeelde kruisafname een brede horizontale gouden band op de achtergrond. Bovendien bevindt zich nog een gouden band rond de gehele miniatuur.

Our master emphasizes the contours of the figures by contrasting them with large punched areas of gold – in the case of the Descent from the Cross shown here, a broad horizontal gold band in the background. In addition, there is another gold band around the entire miniature.

Een ander opvallend kenmerk van zijn stijl is de horror vacui, het geheel opvullen van het vlak dat daardoor een overvol en druk karakter krijgt. Dit komt vooral tot uitdrukking in de randen, die veruit het meest bijzondere element van dit handschrift vormen.

Another striking feature of his style is the horror vacui, the complete filling of the surface, which gives it an overcrowded and busy character. This is especially expressed in the edges, which are by far the most special element of this manuscript.

Tussen de nerveus krullende, felgekleurde acanthusbladeren zijn vreemde elementen, zoals mosselen, vlinders, halfgeopende walnoten en insecten aangebracht, die het geheel een wat bizar karakter verlenen.

Strange elements such as mussels, butterflies, half-opened walnuts and insects are placed between the nervously curly, brightly colored acanthus leaves, which give the whole a somewhat bizarre character.

Gelet op de kwaliteitsverschillen tussen de verluchtingen die aan deze meester worden toegeschreven, dient ervan te worden uitgegaan dat we waarschijnlijk te maken hebben met een aantal artiesten die in dezelfde stijl werkten. 

In view of the differences in quality between the illuminations attributed to this master, it must be assumed that we are probably dealing with a number of artists who worked in the same style.

Catalogus

Boston, Public Library

Ms f med 10 (olim: G 400.4) Augustinus, De Civitate Dei, Utrecht, 1466

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, nr. 73
• Boston 2016, nr. 92

Cleveland, Cleveland Museum of Art

Ms 1998-124 getijdenboek, Utrecht, ca 1460-65 verluchting door de Meester van Gijsbrecht van Brederode en Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, nr. 66 

Dénee, Abbaye de Maredsous, Abdijbibliotheek

Ms F, 3, 1-4 Benedictijnenbrevier in 4 delen, Zuidelijke Nederlanden/Geraardsbergen, ca. 1449-1450 verluchting van het 4^e deel door de Meester van het Breviarium van Geraardsbergen (nb: eigen naam, RW) en Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Leuven 2002, nr. 75

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 71 G 55 getijdenboek, Engeland, ca 1440-1460 decoratie en penwerk, Utrecht, ca 1440-1460 ingevoegde miniatuur met Maria en Kind (beschadigd) door Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 156
• Utrecht 2009, p. 88-89, 115, afb. 78, 103

Ms 131 G 4 getijdenboek, Utrecht, ca 1470

literatuur:

• Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nr. 117
• Hoogewerff 1936-1947, dl. 2, p. 315
• Byvanck 1937, p. 139, 140
• Den Haag 1980, nr. 76
• Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 402
• Utrecht/New York 1989, nr. 74
• Den Haag 1994, nr. 17
• Utrecht 2009, p. 94, 140, afb. 85

Ms 1900 A 358 getijdenboek, Utrecht, ca 1470 verluchting door Antonis Rogiersz. uten Broec en Sarijsgroep

literatuur:

• Königstein, Reiss & Sohn, catalogus 26 april 2022, lot 4

BPH 51 getijdenboek, IJsselstreek, ca 1465-1485 geschilderde decoratie door Sarijsgroep, 6 bladgrote toegevoegde miniaturen door navolger van Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Wierda 1995, pl. 10, afb. 51, 83
• Amsterdam 2009, nr. 17

Gent, Universiteitsbibliotheek

Ms 198 getijdenboek, Gent, ca 1440-1465, oorspronkelijk gedeelte van de verluchting door navolger van de Meester van Guillebert de Mets, toegevoegde folio’s 14r-27v en 126r-142v door Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Brussel 1959, nr. 4
• New York 2005-2006, p. 308 noot 10
• Derolez 2017, p. 85

Haarlem, Stadsbibliotheek

Ms II 17 Spieghel der Menschelijker Behoudenisse, Utrecht, 1464

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, p. 200

Hamburg (thans: Basel & Stalden), Dr. Jörn Günther Antiquariat

Catalogus 1 (1994) Mittelalterliche Handschriften und Miniaturen, nr. VIII getijdenboek, Utrecht, ca 1455-1470, gesigneerd werk van Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Jörn Günther 1994, nr. VIII
• New York 2005-2006, p. 308 nt 10
• Boston 2016, p. 120 nt 7

Londen, Christie’s

Catalogus 28 juni 1972, lot 20 Getijdenboek, Utrecht, ca 1470

literatuur:

• Christie’s 28 juni 1972, lot 20
• Utrecht/New York 1989, p. 200

Malmesbury, Parish Church

Vierdelige Bijbel, Utrecht, ca 1455-1470, gesigneerd werk van Antonis Rogiersz. uten Broec: delen 1 en 3 bevatten miniaturen en randdecoratie

literatuur:

• Van der Hoek 2004
• New York 2005-2006, p. 308 nt 10
• Bartholomew 2014
• Boston 2016, p. 120 nt 7

München, Bayerische Staatsbibliothek

Cgm 103 getijdenboek, Utrecht, ca 1470

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, p. 200

New York, Public Library

Ms Spencer 152 getijdenboek, Utrecht, ca 1465

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, p. 200 daar als Frankfurt, Kunstgewerbemuseum, Linel-Sammlung, ms. LM 8
• New York 2005-2006, nr. 68

Toledo, Catedral, Biblioteca Capitulare

Ms 34.71 getijdenboek, Zuidelijke Nederlanden, ca 1450-1465, verluchting door Antonis Rogiersz. uten Broec: f. 1r en Meester in de late stijl van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

• New York 2005-2006, p. 308 noot 10

Utrecht, Rijksmuseum Het Catharijneconvent

Ms ABM h 19 getijdenboek, Utrecht, ca 1470

literatuur:

• Wüstefeld 1993, nr. 98.2
• Utrecht 2009, p. 85, afb. 70

Ms ABM h 25 getijdenboek, Utrecht, ca 1470

literatuur:

• Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nr. 76
• Utrecht/New York 1989, p. 200
• Wüstefeld 1993, nr. 98.1
• Utrecht 2009, p. 82, 83, afb. 69 daar ten onrechte (?) als h 17

Ms ABM h 119 missaal, Utrecht, 1464

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, p. 200
• Wüstefeld 1993, p. 221, nt 24

Ms BMH h 55 getijdenboek, Utrecht, ca 1460-70 door Antonis Rogiersz. uten Broec: initialen, randversiering; toegevoegde miniaturen Delft ca 1440-50 door de Meesters van de Delftse grisailles

literatuur:

• Kruitwagen 1913, nr. 55
• Utrecht/New York 1989, nr. 54
• Wüstefeld 1993, nr. 106
• Utrecht 2009, p. 88-89, afb. 79

Utrecht, Universiteitsbibliotheek

Ms 40 Augustinus, Confessiones, Utrecht, 1450

literatuur:

• Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nr. 67
• Hoogewerff 1936-1947, dl. 1, p. 442-4
• Byvanck 1937, p. 82
• Hulshof 1944, p. 178
• Brussel 1971, nr. 22
• Utrecht 1984, nr. 17
• Van der Horst 1989, nr. 60

Ms 5.J.27 getijdenboek, Utrecht (?), ca 1450-1460 volgeling van Antonis Rogiersz. uten Broec

literatuur:

• Utrecht 1984, nr. 123
• Utrecht/New York 1989, p. 200
• Van der Horst 1989, nr. 59

Literatuur

1. Kruitwagen 1913, nr. 55
2. Byvanck/Hoogewerff 1922-1925, nrs. 67, 76, 117
3. Hoogewerff 1936-1947, deel 1, p. 442-444; deel 2, p. 315
4. Byvanck 1937, p. 82, 105, 139, 140
5. Byvanck 1943, p. 72, 73
6. Hulshof 1944, p. 178
7. Brussel 1959, p. 23, nr. 4
8. Den Haag 1965, p. 29
9. Delaissé 1968, p. 41, afb. 85
10. Brussel 1971, nr. 22
11. Christie’s 28 juni 1972, lot 20
12. Den Haag 1980, nr. 76, afb. p. 186
13. Utrecht 1984, nrs. 17, 123
14. Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nrs. 156, 402
15. Utrecht/New York 1989, p. 190-191, 199-200, 212-213, 223-224, nrs. 54, 66, 73, 74
16. Van der Horst 1989, nrs. 59, 60
17. Wüstefeld 1993, nrs. 98 (1, 2), 106, p. 221, noot 24
18. Den Haag 1994, nr. 17
19. Jörn Günther 1994, nr. VIII
20. Leuven 2002, p. 293, nr. 75
21. Van der Hoek 2004
22. New York 2005-2006, nr. 68; p. 308 noot 10
23. Amsterdam 2009, nr. 17
24. Utrecht 2009, p. 81, 82, 85, 86, 88, 89, 91, 94, 96, 115, 140, afb. 69, 70, 73, 78, 79, 85
25. Bartholomew 2014
26. Joosse 2014
27. Boston 2016, nr. 92, p. 119-120
28. Derolez 2017, p. 85
29. Königstein, Reiss & Sohn, catalogus 26 april 2022, lot 4