New York, Pierpont Morgan Library, ms. G 7, f. 218v – 219r door Francesco da Castello

Francesco da Castello

Italiaans boekverluchter, werkzaam in Florence tussen ca 1475 en 1495. Uit een notarieel document blijkt dat hij in 1473 voor een periode van vier jaar in de leer trad bij de verluchter Bartolomeo Gossi da Gallarete. De basis voor het aan hem toegeschreven oeuvre wordt gevormd door een door hem gesigneerd breviarium voor Domenico Kalmanecsehi (Boedapest, National Scéchényi Library, Clmae 446).

Een ander breviarium dat door hem werd verlucht voor dezelfde opdrachtgever draagt de datum 1481 (New York, Pierpont Morgan Library, ms. G 7). Onze verluchter was voorts verantwoordelijk voor de verluchting van een beroemde serie koorboeken, in 1495 door Carlo Pallavicino, markies van Cremona, bisschop van Lodi (1456-1497) geschonken aan de kathedraal van San Bassano in Lodi (thans verdeeld tussen Lodi en de Pierpont Morgan Library in New York).

Sterk gelijkend op deze serie en daarom, ten onrechte, ook wel aangezien voor een commissie van deze Pallavicino, is een serie antifonaria, bekend onder de naam de San Sisto Koorboeken. Naast Francesco da Castello waren meerdere verluchters betrokken bij de versiering van deze koorboeken, waaronder de Tweede Meester van Antifonarium M van de San Giorgio Maggiore, de Meester van Bernardo, de reeds genoemde Bartolomeo Gossi da Gallarate, en, voor zover het betreft de verluchting van het latere tot deze koorboeken behorende psalter, de Meester van de Gradualen van San Salvatore en de jonge Matteo da Milano en nog minimaal twee andere verluchters.

De verluchting vond voorts plaats in verschillende stadia, variërend van ongeveer 1474 tot 1490 en vormt daarmee een bloemlezing van de Lombardijnse boekverluchtingskunst uit deze periode. Van de oorspronkelijke veertien koorboeken zijn er dertien bewaard gebleven, te weten: Boston, Public Library, ms. f. med. 120 (antifonarium 1); Berkeley, University of California, Bancroft Library, ms. UCB 059 (antifonarium 3); La Spezia, Museo Civico Amadeo Lia, ms. inv. 586 (antifonarium 4); Londen, Sotheby’s, Catalogus 1 december 1998, lot 99 (antifonarium 6); Baltimore, Walters Art Gallery, ms. W 472 (graduaal 4); Londen, Christie’s, Catalogus 12 november 2008, Lot 39 (graduaal 1), Lot 40 (graduaal 2), Lot 41 (graduaal 3), Lot 42 (graduaal 5), Lot 43 (graduaal 6), Lot 44 (graduaal 7), Lot 45 (antifonarium 5), Lot 46 (psalter).

Catalogus

Boston, Public Library

Ms f. med. 120 antifonarium 1 van de San Sisto Koorboeken, Piacenza of Milaan, 1474, verluchting door Francesco da Castello en Bartolomeo Gossi da Gallarete

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, p. 94

Boedapest, National Scéchényi Library

Clmae 446 breviarium, Florence, ca 1480

literatuur:

  • D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 75 als zich bevindende op de antiquarische markt
  • Christie’s 12 november 2008, p. 92

Londen, Christie’s

Catalogus 12 november 2008, lot 39, graduaal 1 van de San Sisto Koorboeken, Piacenza of Milaan, ca 1474-1490, verlucht door Francesco da Castello: frontispice en grote gehistorieerde initialen; Meester van Bernardo: kleinere gehistorieerde initialen

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, lot 39

Catalogus 12 november 2008, lot 40, graduaal 2 van de San Sisto Koorboeken, Piacenza of Milaan, ca 1474-1490, verlucht door Francesco da Castello: f. 118v verrijzenis; Meester van Bernardo: alle overige gehistorieerde initialen

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, lot 40

Catalogus 12 november 2008, lot 41, graduaal 3 van de San Sisto Koorboeken, Piacenza of Milaan, ca 1474-1490, verlucht door Francesco da Castello: de grote gehistorieerde initialen en stijl van Meester van Bernardo: kleinere initialen

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, lot 41

Catalogus 12 november 2008, lots 42-44, graduaal 5, 6 en 7 van de San Sisto Koorboeken, Piacenza of Milaan, ca 1474-1490, verlucht door Francesco da Castello en Bartolomeo Gossi da Gallarete

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, lots 42-44

New York, Pierpont Morgan Library

Ms G 7 breviarium, Florence, 1481

New York, Pierpont Morgan Library, ms. G 7, f. 7r – 11v door Francesco da Castello

literatuur:

  • Christie’s 12 november 2008, p. 92

Ms M 682-687 Zes antifonaria, gemaakt voor bisschop Pallavicino als een geschenk aan de kathedraal van Lodi, Florence, ca 1490-1495

literatuur:

  • De Ricci 1935-1940, II, p. 1480, 1481, nrs. 682-687
  • Harrsen 1953, nrs. 56, 57

Literatuur

  1. De Ricci 1935-1940, II, p. 1480, 1481, nrs. 682-687
  2. Harrsen 1953, nrs. 56, 57
  3. Christie’s 12 november 2008, lots 39-46, p. 90 e.v.
  • Bradley 1887-1889
  • Thieme-Becker 1907-1950
  • D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 75-76
  • Dizionario biografico dei miniatori italiani Secoli IX-XVI, p. 223-228