Jacopo da Balsemo

(ook: Giacomo (de) Balsamo)

Italiaans boekverluchter, geboren ca 1425 in Balsemo, een klein stadje in de buurt van Milaan. Werkzaam in Bergamo vanaf 1452 tot aan zijn overlijden in 1503, waar hij de belangrijkste miniaturist van Bergamo in de 2e helft van de 15e eeuw werd. Hij signeerde zijn naam in een verluchte initiaal afgebeeld bij De Hamel 1992, p. 56, afb. 47. Deze signatuur luidt als volgt ´Iacobus de balsemo miniavi´.

Jacopo da Balsemo was blijkens een set documenten uit 1486 tot 1498 ook verantwoordelijk voor de verluchting van 4 gradualen en 8 antifonaren voor de Santa Maria Maggiore in Bergamo (Cortesi & Mandel 1972). In het laatste document leest men: “Datis Magistro Jacobo de Balsamo pro miniatura litterarum Antiphonarii Magni et Mediocris cum figuris et auro 56.I.10 s.”. Voorts bevat folio 150v van antifonarium VII in de bibliotheek van Bergamo onderaan de naam IACOBUS.

Catalogus

Bergamo, Biblioteca Civica Angelo Mai

Antifonari I-VIII, Bergamo, ca 1452-1465

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nrs. 64-71

Ms D.9.1 Libro degli statute di Bergamo, Bergamo, 1453, door werkplaats van Jacopo da Balsemo

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 73

Ms D.9.20 Libro degli statute di Bergamo, Bergamo, 1453

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 72

Incunabel 1.15 paus Bonifatius VIII, Liber sextus decretalium, met commentaar van Johannes Andreae, gedrukt in Venetië door Nicolaus Jenson, 1479, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1479

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 230

Incunabel 1.27 paus Gregorius IX, decretales cum glossa, gedrukt in Venetië door Battista Torti, 1491, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1491

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 248

Incunabel 1.60 paus Gregorius IX, decretales cum glossa, gedrukt in Venetië door Johann Herbort, 1481, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1481

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 247

Incunabel 1.110 Richardus de Mediavilla, Commentum super quartum librum sententiaruma Petri Lombardi, gedrukt in Venetië door Cristoforo Arnoldum, ca 1476, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1476

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 274

Incunabel 3.36 Statuta communitatis Bergomi, gedrukt in Brescia door Angelo en Jacopo de’ Britannici, 1491, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1491

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 222

Incunabel 3.226 Antonius, Summa theological, gedrukt in Venetië door Giovanni da Colonia en Johann Manthen, 1477, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1477

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 211

Incunabel 4.128 Jacobus Philippus Bergomensis, Supplementum chronicarum, gedrukt in Venetië door Bernardino Benagli, 1483, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1483

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 249

Incunabel 4.238 Statuta communitatis Bergomi, gedrukt in Brescia door Angelo en Jacopo de’ Britannici, 1491, verlucht te Bergamo door de werkplaats van Jacopo da Balsemo, ca 1491

literatuur:

  • Gatti Perer 1989, nr. 221

Cambridge (Mass), Harvard University, Houghton Library

Ms Typ 981 fragment uit een koorboek met een gek en koning David in diep water, Bergamo, ca 1470-1490 (blad uit zelfde koorboek in Londen, Christie´s, 3 juni 2009, lot 1) verluchting door Jacopo da Balsemo en werkplaats

literatuur:

  • Boston 2016, nr. 158

Ms Typ 987 fragment uit een koorboek met koning David in gebed, Bergamo, ca 1470-1490 (blad uit zelfde koorboek in Londen, Christie´s, 3 juni 2009, lot 1) verluchting door Jacopo da Balsemo en werkplaats

literatuur:

  • Boston 2016, nr. 158

Hamburg, Dr. Jörn Günther Antiquariat

Catalogus 8-2006, nr. 45 Initiaal E met harpspelende koning David, afkomstig uit een psalter, Bergamo, ca 1452-1455

literatuur:

  • Jörn Günther 2006, nr. 45

Londen, Christie´s

Catalogus 3 juni 2009, lot 1 los blad met koning David harpspelend uit een koorboek, Bergamo, ca 1470-1490 (fragmenten uit zelfde koorboek in Cambridge, Harvard) verluchting door Jacopo da Balsemo en werkplaats

literatuur:

  • Boston 2016, in nr. 158 en noot 6

Londen, Sam Fogg Rare Books

Catalogus 12-1989, nr. 20 graduaal, Bergamo, ca 1465

literatuur:

  • Sam Fogg 1989 (Catalogus 12), nr. 20

Londen, Sotheby´s

Catalogus 20 juni 1995, lot 34 fragment met initiaal met een monnik, 2 volgels en een vlieg, uit een Augustinus, De Civitate Dei, Bergamo, ca 1490 door Jacopo da Balsemo

literatuur:

  • Sotheby´s 20 juni 1995, lot 34

Literatuur

  1. Salmi 1955, p. 73
  2. Cortesi & Mandel 1972
  3. Gatti Perer 1989, nrs. 64-73, 211, 221, 222, 230, 247, 248, 249, 274
  4. Sam Fogg 1989 (Catalogus 12), nr. 20
  5. Alexander 1992, p. 53 en noot 8
  6. De Hamel 1992, p. 56, afb. 47
  7. Sotheby´s 20 juni 1995, lot 34
  8. Jörn Günther 2006, nr. 45
  9. Boston 2016, nr. 158
  1. Bradley 1887-1889, I, p. 89-90
  2. Thieme-Becker 1907-1950
  3. D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 18