Nikolaus Glockendon

Duits boekverluchter, geboren circa 1490 in Neurenberg en werkzaam aldaar vanaf ongeveer 1513 tot zijn overlijden in 1533 of 1534. Zoon van Georg Glockendon de Oudere en Kunigunde. Broer van de boekverluchter Albrecht Glockendon (de Oudere), en stammend uit een familie van meerdere boekverluchters, waaronder een drietal zonen van hem: Gabriel Glockendon, Georg Glockendon de Jongere I en Sebastian Glockendon de Oudere. Deze Sebastian nam mogelijk na het overlijden van zijn vader diens werkplaats over.

Een in Berlijn bewaard gebleven missaal bevat op folio 82r een initiaal met een afbeelding van de heilige Barbara en is gesigneerd met de initialen van de kunstenaar: N G. 

Het absolute meesterwerk van Simon Bening, het fameuze Gebedenboek van Kardinaal Albrecht van Brandenburg (thans bewaard in het J. Paul Getty Museum), werd door hem gekopieerd, eveneens overigens door zijn zoon Gabriel Glockendon.

Zie Cashion 2010 voor nadere informatie over Nikolaus Glockendon.

Catalogus

Admont, Stiftsbibliothek

Ms 876/b gebedenboek van Wolfgang Schlauderspracher, Neurenberg, 1513

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 93

Aschaffenburg, Hofbibliothek

Ms 8 Gebedenboek voor kardinaal Albrecht van Brandenburg, Neurenberg, ca 1530-31 en Neurenberg of Frankfurt, ca 1530/31 verluchting door Nikolaus Glockendon in Neurenberg, Hans Sebald Beham in Neurenberg of Frankfurt en Georg Stierlein in Halle

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 58, kl. pl. 161

Ms 9 Getijdenboek voor kardinaal Albrecht van Brandenburg, Brugge, ca 1520; Neurenberg, ca 1530-31; Halle, ca 1530 verluchting door Simon Bening te Brugge, Nikolaus Glockendon te Neurenberg en Georg Stierlein te Halle 

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 120, kl. pl. 162

Ms 10 missaal van kardinaal Albrecht van Brandenburg, Neurenberg, ca 1522-1524 (5 losse miniaturen en 10 tekstfragmenten uit dit missaal thans in Mainz, Mittelrheinisches Landesmuseum) verluchting door Nikolaus Glockendon te Neurenberg met toevoeging van 3 door Georg Stierlein in 1530-1540 te Halle gedecoreerde bladen

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 111, kl. pl. 155, 156, 159, 160; p. 19

Aschaffenburg, Stiftskirche St. Peter und Alexander, Stiftsschatz

Ms 126 missaal voor kardinaal Albrecht van Brandenburg, Neurenberg, ca 1529/30; Halle, 1533 verluchting door  Nikolaus Glockendon te Neurenberg en Georg Stierlein te Halle

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 119

Berlijn, Staatliche Museen Preussischer Kulturbesitz, Kupferstichkabinett

Ms theol. Lat fol 148 missaal, Neurenberg, ca 1520

literatuur:

• Berlijn 1975, nr. 163
• Merkl 1999, nr. 102

Eichstätt, Diözesanerarchiv

Cod B4 twee losse miniaturen uit pontificaal, Neurenberg, 1517

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 97

Karlsruhe, Badische Landesbibliothek

Ms st. Peter perg. 34 Diurnale (zomerdeel; winterdeel = 53a), Neurenberg, 1516

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 95

Ms st. Peter perg. 34a Diurnale (winterdeel; zomerdeel = 103), Neurenberg, 1519

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 99

Ms st. Peter perg. 53a Diurnale (winterdeel; zomerdeel = 34), Neurenberg, 1516 literatuur: Merkl 1999, nr. 95

Ms st. Peter perg. 103 Diurnale (zomerdeel; winterdeel = 34a), Neurenberg, 1519

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 99

Kassel, Landesbibliothek

Ms math et art 50 codex met fragmenten uit getijdenboeken, 23 miniaturen van de hand van Simon Bening; ook miniaturen door Nicolaus Glockendon (o.a. f. 36r kindermoord, Neurenberg, ca 1522-1525; zie ook 2 miniaturen uit waarschijnlijk zelfde Nieuwe Testament onder: Priveverzameling) en Hans Sebald Beham), Brugge 1511-1515

literatuur:

• Testa 1992
• Smeyers 1998, p. 476
• Merkl 1999, nrs. 114, 121
• Los Angeles-London 2003, p. 449

Londen, British Museum, Department of Prints and drawings

5218-69 los blad met wapen uit gebedenboek voor Jacob en Anna Sattler (zie München, Bayerische Staatsbibliothek), Neurenberg, ca 1520

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 101

Mainz, Mittelrheinisches Landesmuseum

Inv. 19/66-67, 69a-d, 70-78 5 miniaturen en 10 tekstfragmenten uit Aschaffenburg, Hofbibliothek, ms 10, zie verder aldaar

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 111

Modena, Biblioteca Estense

Ms est 136 Gebedenboek voor kardinaal Albrecht van Brandenburg, Neurenberg, 1533/34; Halle, 1534 verluchting door  Nikolaus Glockendon te Neurenberg en Georg Stierlein te Halle 

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 123

München, Bayerische Staatsbibliothek

Cgm 9110 gebedenboek voor Jacob en Anna Sattler, Neurenberg, ca 1520 (ook los blad in Londen, British Museum)

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 101
• Taylor Cashion 2010, nr. 23 e.v., fig. 15

Neurenberg, Staatsarchiv, Reichsstadt Nürnberg

Amts- und Standbücher 142 Oorkonden en akten,  Neurenberg, ca 1520

literatuur: Merkl 1999, nr. 104

Amts- und Standbücher 143 Oorkonden en akten,  Neurenberg, ca 1520

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 105

Amts- und Standbücher 146 Oorkonden en akten,  Neurenberg, 1520

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 103

Amts- und Standbücher 147a Oorkonden en akten,  Neurenberg, ca 1520

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 106

Neurenberg, Stadtbibliothek

Amb 1236.8 stamboek van de familie Spengler, Neurenberg, ca 1530/1540 verluchting door werkplaats van Nikolaus Glockendon

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 125

Ms Solger 9.2 evangelistarium, Neurenberg, ca 1516-1519

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 96

Rara Iur 829-831 gedrukte Corpus Iuris Civilis, Neurenberg, 1529/1530

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 118, kl. pl. 164

Priveverzameling

Gebedenboek van Wolfgang en Helena Hofmann, Neurenberg, ca 1513-1515

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 94

breviarium, Neurenberg, ca 1520

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 100

Los blad met Anna te Drieën, Neurenberg, ca 1521/22

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 107

Nieuwe Testament van Herzog Johann Friedrich des Grossmütigen von Sachsen, Neurenberg, 1522-24

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 113

Los blad met Kruisafname uit waarschijnlijk Nieuw Testament, Neurenberg, ca 1522/25 (2 andere losse bladen in: Privéverzameling en Kassel, Landesbibliothek)

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 114

Los blad met Kruisiging uit waarschijnlijk Nieuw Testament, Neurenberg, ca 1522/25 (2 andere losse bladen in: Privéverzameling en Kassel, Landesbibliothek)

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 114

Torun, Biblioteka Uniwersytecka

Ob 6 II 4489 Gebedenboek van hertogin Dorothea von Preussen, Neurenberg, 1537 of later verluchting door werkplaats van Nikolaus Glockendon

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 126

Wenen, Osterreichische Nationalbibliothek

Cod 2747 gebedenboek, Neurenberg, 1512

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 90

Cod ser n 2601 gebedenboek, Neurenberg, 1512-14

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 92

Wolfenbüttel, Herzog August Bibliothek

Cod guelf 68.12 aug Gebedenboek van hertogin Dorothea von Preussen, Neurenberg, 1533/34 verluchting door werkplaats van Nikolaus Glockendon

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 122

Zürich, Zentralbibliothek

Ms Rheinau 125 Gebedenboek van abt Jodocus Necker von Salem, Neurenberg, ca 1521/22

literatuur:

• Merkl 1999, nr. 108

Literatuur

1. Berlijn 1975, nr. 163
2. König 1990, nr. 24
3. Testa 1992
4. Smeyers 1998, p. 476
5. Merkl 1999, nrs. 90-126, kl. pl. 155, 156, 159, 160, 161, 162
6. Los Angeles-London 2003, p. 449
7. Neurenberg 2008, p. 22-28, 76-79, 121-159
8. Cashion 2010

• D’Ancona & Aeschlimann 1949, p. 96