Baltimore, Walters Art Gallery, Ms. W 173, f. 15v: Kruisiging (detail) door Meesters van de Gouden Ranken (“Gold Scrolls”)

Meesters van de Gouden Ranken  (“Gold Scrolls”)

Groep van Vlaamse boekverluchters actief in Brugge tussen 1420 en 1450, al is het mogelijk dat de stijl ook in andere Vlaamse steden ingang vond. Zij ontlenen hun door Friedrich Winkler 1925 gegeven naam aan het gouden rankwerk op de achtergronden van veel van hun  miniaturen.

De Meesters van de Gouden Ranken (“Gold Scrolls”) versierden haast uitsluitend handschriften met een religieuze inhoud; het enige door hen verluchtte handschrift met een profaan onderwerp betreft een Livre du gouvernement des rois et des princes, thans bewaard in Brussel, Koninklijke Bibliotheek.

Sleutelhandschriften betreffende het werk van deze groep zijn een missaal voor Genua en een handschrift met Middelnederduitse teksten.

Het missaal voor Genua (thans Pierpont Morgan Library 374) en een getijdenboek in Den Haag 133 D 15 zijn beide geschreven en (deels) versierd in Italië en vervolgens meegenomen naar de Zuidelijke Nederlanden, waar nog enige verluchting is toegevoegd door/in de stijl van de Meesters van de Gouden Ranken en getuigen aldus van de vele (handels-) contacten die er in de 15e eeuw tussen Italië en de Nederlanden bestonden. De tegenstelling tussen de Italiaanse en Vlaamse verluchting in het handschrift in Den Haag blijkt duidelijk uit de tegenover elkaar liggende folio’s 10v en 11r: de biddende man met Italiaanse hoed en wijde mantel in de initiaal is waarschijnlijk de opdrachtgever.

Uit de initiaal spruiten grootbladige acanthusranken, het belangrijkste motief uit de Italiaanse randversiering van de 12e tot de 15e eeuw. De rand rond folio 10v is van geheel ander karakter. Deze rand bevat fijne ranken die vol zitten met wingerdbladeren, bloemknoppen en enkele kleine, sierlijk gebogen acanthusbladeren.

De goudrankengroep vervaardigde een groot aantal getijdenboeken voor de kapitaalkrachtige klassen. Dat gebeurde vaak op een goed georganiseerde, seriematige wijze en aan de hand van modellen. De stijl is conservatief. De personages hebben stereotiepe gezichten, houdingen en gebaren, en hebben een nogal maniëristisch karakter. De plooien vallen strak naar beneden. De artiesten besteden wel aandacht aan het landschap, maar het perspectief is onjuist en figuren zijn er niet in opgenomen. De diepte wordt vaak afgeremd door de vlakke, eenkleurige achtergronden met gouden decoratieve motieven.

San Marino, Huntington Library, ms HM 1125, f. 30v-31r

De Goudrankenstijl ontstond en vloeide voort uit de pre-Eyckiaanse miniatuurkunst, en verzekert daarmee de continuïteit binnen de Zuid-Nederlandse en meer bepaald Brugse miniatuurkunst.

Aangezien leden van deze groep in Brugge enige handschriften voltooiden die waren aangevangen door de Parijse verluchters uit de omgeving van de Meester van Boucicaut (bijv. het Getijdenboek van Joseph Bonaparte) en de Gebroeders van Limburg (bijv. het Seilern Getijdenboek), hebben de handschriften van de goudrankengroep ook enige Parijse invloed ondergaan.

Daarnaast treffen we ook verluchtingen aan van de Meesters van de Gouden Ranken in handschriften met miniaturen uit de werkplaats van Herman Scheerre, zo bijv. in het Haagse getijdenboek ms 133 D 14.

Het werk van de goudrankengroep legde de link met de op massaproductie afgestemde miniatuurkunst uit het midden van de 15e  eeuw en vormt de aanloop naar het werk van bijv. Willem Vrelant. Een verbastering van de stijl van de Goudrankengroep vinden we in handschriften die thans worden toegeschreven aan de Meester van (met) de Spleetogen. Ook de Meester van Daniël Rym komt voort uit de Goudrankengroep.

Een drietal handschriften (Leuven, Universiteitsbibliotheek, ms 2; Londen, Sotheby’s 22 juni 1982, lot 82 en Parijs, Les Enluminures, catalogus 13-2007, nr. 18) delen een “fleur-de-lis” merkteken, aangebracht rechtsboven iedere miniatuur. Dit merkteken houdt verband met het in 1427 door Brugge ingestelde verbod op de import van losse miniaturen. Brugse verluchters waren op grond hiervan verplicht een onderscheidend merkteken te registreren, zodat hun losse miniaturen konden worden onderscheiden van illegale import. Zie verder over dit onderwerp Smeyers & Cardon 1990 (Merktekens in de Brugse miniatuurkunst).

Baltimore, Walters Art Gallery, Ms. W 173, f. 15v: Kruisiging door Meesters van de Gouden Ranken (“Gold Scrolls”)

Catalogus

Aberdeen, University Library

Ms 25 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Arras, Bibliothèque municipale

Ms 536 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Aschaffenburg, Hofbibliothek

Ms 3 getijdenboek

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 150-1, nt 133

Ms 7 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Assen, Drents Museum

Inv nr H 1855-8 gebedenboek, Brugge, ca 1430

literatuur:

  • Utrecht 2018, nr. 20

Baltimore, Walters Art Gallery

Ms W 169 (?) getijdenboek, Brugge of Gent ca 1420 door Dogaer 1987 met een vraagteken toegeschreven aan de Meesters van de Gouden Ranken, door Randall 1997 in verband gebracht met de Meesters van de Ushawgroep

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 229

Ms W 170 (?) getijdenboek, Gent (?) ca 1430-1440 door Dogaer 1987 met een vraagteken toegeschreven aan de Meesters van de Gouden Ranken, door Randall 1997 in verband gebracht met het werk van de Meester van Guillebert de Mets

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 231

Ms W 172 (?) getijdenboek, ca 1450-1460, door Dogaer 1987 met een vraagteken toegeschreven aan de Meesters van de Gouden Ranken, door Randall 1997 in verband gebracht met de Meester van de Privilegiën van Gent en Vlaanderen

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 245

Ms W 173 getijdenboek, Brugge, ca 1440-1450

Baltimore, Walters Art Gallery, Ms. W 173, f. 34r, 43r: Verraad en Christus voor Pilatus door Meesters van de Gouden Ranken (“Gold Scrolls”)

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 240

Ms W 211 getijdenboek, Brugge ca 1440

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 196
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 234

Ms W 239 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 235

Ms W 246 getijdenboek, Brugge ca 1440-1450

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 236

Ms W 263 getijdenboek, Gent of Tournai, ca 1442-1445, verluchting door Meester van de Privilegiën van Gent en Vlaanderen, Meesters van de Gouden Ranken en stijl van de Meester van Mansel

literatuur:

Voor verdere literatuur zie onder Meester van de Privilegiën van Gent en Vlaanderen

Ms W 270 getijdenboek, Brugge ca 1440-1450 verluchting folio’s 14v en 60v door twee Meesters van de Gouden Ranken, overige verluchting door Spaanse kunstenaars; waarschijnlijk vervaardigd voor een lid van de Spaanse gemeenschap in Brugge

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 239

Ms W 282 getijdenboek, Brugge ca 1440-1450 en Rouen ca 1500, verluchting door de Meesters van de Gouden Ranken, met latere aanvullingen door een anonieme artiest uit Rouen

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Randall 1997, nr. 237

Bassano, Biblioteca del Museo Civico

Ms n 1564 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Berlijn, Kunstbibliothek

Ms Gris 4 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Besancon, Bibliothèque municipale

Ms 50 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Brugge, Groot Seminarie

Ms 52/64 missaal

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Brugge, Onze-Lieve-Vrouw ter Potterie

Ms o.P. 51 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Brugge, Stadsbibliotheek

Ms 311 missaal

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 314 missaal

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms 8645 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 9474 Aegidius Romanus, Le livre du  gouvernement des rois et des princes (Franse  vertaling), ca 1440

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 161-2

Ms 9785 Getijdenboek van Thiébaut de Luxembourg, Amiens, ca 1440, verluchting door Meester van Luxemburg: alle miniaturen, m.u.v. f. 17 annunciatie door een van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Nash 1999, nr. 6

Ms 9798 getijdenboek, Brugge, ca 1440

literatuur:

  • Gaspar & Lyna 1945 (1987), p. 110-112, 167-168, nr. 233
  • Brussel 1959, nr. 17a
  • Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 9

Ms 15074 missaal, 1448

literatuur:

  • Van den Gheyn 1901, I, nr. 426
  • Gaspar & Lyna 1945 (1987), II, nr. 235
  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 18270 gebedenboek

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 195, 203-4
  • Dogaer 1987, p. 31

Ms IV 272 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms IV 288 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms IV 320 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms IV 518 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Cambridge, Clare College

Ms Kk 3.1 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Cambridge, Fitzwilliam Museum

Ms 52 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 53 getijdenboek, Brugge, ca 1460 invloed Meester van de Gouden Ranken, invloed WillemVrelant

literatuur:

  • Cambridge 1993, nr. 40
  • Cardon, Van der Stock & Vanwijnsberghe 2002, p. 879, 882-3, 889
  • Morgan & Panayotova 2009, nr. 202

Ms 80 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 4-1954 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 1055-1975 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Cambridge, Trinity College

Ms B II 19 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Cambridge, Houghton Library

Ms lat 132 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Chicago, Art Insitute

Ms 15534 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Chicago, University Library

Ms 344 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Courtray, Stadsbibliothek

Ms 38 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 76 F 25 getijdenboek , Brugge, ca 1440-1450

literatuur:

  • Winkler 1925 (1978), p. 171
  • Den Haag 1980, p. 109
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Leuven 1993, p. 137
  • Utrecht 2018, nr. 22

Ms 76 F 28 psalter, Brugge, ca 1430-1440

literatuur:

  • Den Haag 1980, p. 109
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Utrecht 2018, nr. 21

Ms 76 G 22 getijdenboek

literatuur:

  • Winkler 1925 (1978), p. 171
  • Dogaer 1987, p. 31

Ms 130 E 17 getijdenboek, ca 1450 lit: Dogaer 1987, p. 31

Ms 133 D 14 getijdenboek, ca 1420-30, verluchting door meester uit atelier van Herman Scheerre en een van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Winkler 1925 (1978), p. 172
  • Den Haag 1980, nr. 43
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Leuven 1993, nr. 40

Ms 133 D 15 getijdenboek, Italië en Brugge, ca 1420-1430, verluchting door Italiaanse miniaturist en navolger van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Winkler 1925 (1978), p. 172
  • Den Haag 1980, nr. 56
  • Dogaer 1987, p. 31

Den Haag, Museum Meermanno Westreenianum

Ms 10 E 2 getijdenboek, Brugge, ca 1450

literatuur:

  • Den Haag 1979, nr. 52
  • Den Haag 1980, p. 109
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Utrecht 2018, nr. 23

Ms 10 F 11 getijdenboek, Brugge, ca 1420-1430

literatuur:

  • Den Haag 1979, nr. 49
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Utrecht 2018, nr. 19

Douai, Bibliothèque municipale

Ms 179 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Edinburgh, University Library

Ms 42 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Gent, Antiquariaat Sanderus

Losse bladen uit getijdenboek, Brugge, ca 1450 (in 2007 te koop op site: www.sanderusmaps.com)

Gotha, Forschungsbibliothek

Ms 137 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Grenoble, bibliothèque municipale

Ms 162 getijdenboek, o.a. Frankrijk, ca 1440-1450 verluchting door Péronet Lamy: f 59v, 64, 68, 76; Hans Witz: f. 93 Koning David in gebed; Meesters van de Gouden Ranken: f. 7-15 de vier evangelisten; locale navolger van de Meester van Boucicout: f. 44, 45v, 87, 90v; anoniem verluchter: miniatuur met begrafenisscène; daarnaast 4 ingevoegde miniaturen van de hand van de Meester van Otto van Moerdrecht: f. 16, 20, 22, 23v

literatuur:

  • Avril & Reynaud 1993, nr. 113

Hamburg, Dr. Jörn Günther Antiquariat (Thans Basel & Stalden)

Ms nr. 47 (site 2020) Zane getijdenboek, Brugge, ca 1430-1440

Hamburg, Dr. Jörn Günther Antiquariat (Thans Basel & Stalden), Ms nr. 47 (site 2020) Zane getijdenboek

literatuur:

  • Site Dr. Jörn Günther Antiquariat, nr. 47 (2020)

Karlsruhe, Landesbibliothek

Ms St Georgen 28 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Keulen, Renate König Collectie

Ms nr. 17 getijdenboek, Vlaanderen (Brugge?), ca 1415-1430 en 1430-1435, verluchting door Meester van Guillebert de Mets: f. 14v Antonius, 16v Sint Joris; een van de Meesters van Otto van Moerdrecht: 52v gevangenneming, 64v Christus voor Pilatus, 69v geseling, 76v Kruisiging; 80v Kruisafneming, 86v graflegging, 101v Hof van Olijven; meester uit de omgeving van de Meesters van de Beaufortheiligen: f. 22v Hemelvaart Christus, 32v Johannes, 34v Lukas, 36v Mattheüs, 38v Markus, 41v Mariadood; meester uit de omgeving van de Meesters van de Gouden Ranken: f. 26v Maria lactans, 97v Man van Smarten; anoniem meester: de 11 gehistorieerde initialen

literatuur:

  • Keulen 2001 (1), nr. 17

Kopenhagen, Det Kongelige Bibliotek

Ms GKS 79 Spegel der Minschliken  Zalicheid, ca 1440

literatuur:

  • Kramer 2013

Leuven, Katholieke Universiteit

Ms 2 (voorheen: A-3) getijdenboek, Brugge, ca 1425-35

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Leuven 1993, nr. 42

Ms 5 (voorheen A-12) getijdenboek, Brugge, ca 1430-40 (bevat “fleur-de-lis” merktekens)

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Leuven 1993, nr. 43
  • Les Enluminures catalogus 13-2007, p. 181

Liverpool, University Library

Ms F.2.19 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Lissabon, Instituto dos Arquivos

Getijdenboek voor infante Don Duarte, ca 1410-20

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 160, 161
  • Dogaer 1987, p. 31

Londen, British Library

Ms add 39638 gebedenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Arundel 341 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Harley 2846 getijdenboek, Brugge, ca 1430-1450

Londen, British Library, ms Harley 2846, f .38v

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • McKendrick 2003, fig. 9
  • Backhouse 2004, nr. 13

Ms Harley 2884 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Yates Thompson 16 bijbel, Brugge, ca 1432

Londen, British Library, ms Yates Thompson 16, f. 1 Jerome and the lion (detail)

literatuur:

  • Watson 1979, I, no. 951 p. 163, II, pl. 416
  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 161
  • Dogaer 1987, p. 31 aldaar ten onrechte aangeduid als getijdenboek
  • Smeyers 1998, p. 238-9

Londen, Christie’s

Catalogus 7 december 1988 Lot 23 getijdenboek, Brugge, ca 1440, verluchting in stijl van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Christie’s 7 december 1988, lot 23

Londen, Courtauld museum (voormalige collectie Antoine Seilern)

Seilern-getijdenboek, na 1416, verluchting door de Meester van het Seilern Getijdenboek en de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 159, 160

Londen, Sotheby’s

Catalogus 22 juni 1982, lot 82 getijdenboek, Brugge, ca 1430 (bevat “fleur-de-lis” merktekens)

literatuur:

  • Sotheby’s 22 juni 1982, lot 82
  • Les Enluminures catalogus 13-2007, p. 181

Catalogus 20 juni 1989 Lot 65 getijdenboek, Noord-Nederland (Delft), ca 1435 met toevoegingen uit Brugge, ca 1460, verluchting te Delft door Meesters van Zweder van Culemborg, later toevoegingen uit Brugge in stijl van Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Sotheby’s 20 juni 1989, lot 65

Catalogus 20 juni 1989 Lot 67 getijdenboek, Brugge, ca 1430-1450, verluchting in stijl van de Meesters van de Gouden Ranken, met name gelijkenis met Oxford, Bodleian Library, ms. Canon liturg 91

literatuur:

  • Sotheby’s 20 juni 1989, lot 67

Catalogus 20 juni 1989 Lot 68 getijdenboek, Gent, ca 1430

literatuur:

  • Sotheby’s 20 juni 1989, lot 68

Catalogus 20 juni 1995, lot 89 getijdenboek (bevat “fleur-de-lis” merktekens), Brugge, ca 1425-1435 verluchting in stijl van de Meesters van de Gouden Ranken: f. 2v Crucifixion, 6v Virgin and Child, 18v Annunciation, 36v Visitation, 47v Birth of Christ, 52v Annunciation to the shepherds, 57v Adoration of the Magi, 62v Presentaion in the temple, 67v Flight into Egypt, 76v Massacre of the innocents, 80v Pentecost, 92v Last Trump, 111v Funeral service, 150v Two angels carrying up souls

literatuur:

  • Sotheby’s 20 juni 1995, lot 89

Londen, Victoria & Albert Museum

Ms Reid 44 getijdenboek

literatur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Reid 46 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Reid 60 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Reid 68 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Luik, Universiteitsbibliotheek

Ms Wittert 17 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

München, Bayerische Staatsbibliothek

Cod germ. 83 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

New York, Pierpont Morgan Library

Ms M 19 getijdenboek, ca 1440

literatuur:

  • Wieck 1997, nr. 61

Ms M 76 getijdenboek met Middelduitse teksten, 2e kwart 15e eeuw

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms M 374 missaal voor Donatuskerk te Genua, voor 1431

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31
  • Leuven 1993, nr. 41
  • Smeyers 1998, p. 232 afbeelding

Ms M 385 Speculum Humanae Salvationis,  ca 1430-1340

New York, Pierpont Morgan Library, Ms M 385, f. 18v

Ms M 421 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms M 649 typologische taferelen uit het  leven van Jezus, ca 1440

literatuur:

  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985

New York, Public Library

Ms 28 getijdenboek, Brugge, ca 1430

literatuur:

  • New York 2005-2006, nr. 63

Ms Spencer 3 Wingfield Getijdenboek en Psalter, Brugge, ca 1440, verluchting getijdenboek door Meesters van de Gouden Ranken en 1440-1470, verluchting psaltergedeelte door Wingfield Meester

literatuur:

  • Millar 1928, p. 93, nr. 316
  • De Ricci 1935-1940, II, p. 1335-6
  • Scott 1996, II, nr. 106
  • New York 2005-2006, nr. 47

Oxford, Bodleian Library

Ms canon liturg 17 getijdenboek, Brugge en/of Noord Nederland (Haarlem, Utrecht?), verluchting door Meesters van de Gouden Ranken en/of Claes Brouwer

literatuur:

  • Sotheby’s 21 juni 1982, p. 97
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Philadelphia 2001, p. 122

Ms canon liturg 91 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms liturg 400 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms rawl. Liturg e.14 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms fr 188 Speculum Humanae Salvationis

Ms lat 3110 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms lat 10538 Getijdenboek van Joseph Bonaparte, Parijs, na 1415 verluchting door Meester van Mazarine, later ca 1421-1430 voltooid door Meesters van de Gouden Ranken: toevoeging 12 miniaturen met heiligen en een cyclus met de scheppingsdagen

Parijs, Bibliothèque Nationale, Ms lat 10538 Getijdenboek van Joseph Bonaparte, f. 300r, 301r, 302r

literatuur:

  • Leroquais 1927, I, p. 338
  • Baltimore 1949, nr. 86
  • Parijs 1955, nr. 199
  • Wenen 1962, nr. 116
  • Meiss 1968, p. 127-128
  • Cardon-Lievens-Smeyers 1985, p. 159
  • Dogaer 1987, p. 31
  • Sterling 1987, nr. 55
  • Parijs 2004, nr. 177
  • Parijs-Brussel 2011-2012, p. 140-141

Ms n. acq. fr. 1255 Hayton de Coucy, Fleur des histoires de la terre d’Orient, Brugge, ca 1420-1430

literatuur:

  • Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 7

Ms n. acq. lat. 3110 getijdenboek, Brugge, ca 1440

Parijs, Bibliothèque Nationale, ms nal 3110, f. 13r: annunciatie door Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • Porcher 1961, p. 73-76, nr. 15
  • Farquhar 1976, p. 62-64, 71, 109
  • Parijs-Brussel 2011-2012, nr. 8

Parijs, Bibliothèque St.-Geneviève

Ms 1274 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Parijs, Les Enluminures

Catalogus 13-2007, nr. 18 getijdenboek, Brugge, ca 1430 (bevat “fleur-de-lis” merktekens)

literatuur:

  • Les Enluminures catalogus 13-2007, nr. 18

BOH 186 getijdenboek, Brugge, ca 1420–1430

Parijs, Les Enluminures, BOH 186, f 18v-19

literatuur:

  • Site Les Enluminures, BOH 186 (geraadpleegd 2020)

Philadelphia,  Free Library

Ms Lewis 99 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Privé-bezit

Getijdenboek, Brugge ca 1440

literatuur:

  • Leuven 2002, nr. 70

Rennes, Bibliothèque municipale

Ms 31 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Rotthalmünster, Antiquariat Heribert Tenschert

Katalog XX Illumination und Illustration (1987), nr. 4 getijdenboek, Brugge, ca 1430

literatuur:

  • Sotheby’s 19 mei 1958, lot 105
  • Tenschert 1987, nr. 4

Catalogus Leuchtendes Mittelalter III (1991), Nr. 2 Getijdenboek van de Dame van Oudenaarde, “tussen” Tournai en Den Haag, ca 1440-1450 verluchting door Meesters van de Gouden Ranken: f. 13v, 105v, 140v en de “ Vollender des Turin-Mailänder Stundenbuchs”

Rotthalmünster, Antiquariat Heribert Tenschert, Catalogus Leuchtendes Mittelalter III (1991), Nr. 2 Getijdenboek van de Dame van Oudenaarde, f. 13v, 105v, 140v

literatuur:

  • König 1991 (2), nr. 2

Catalogus Leuchtendes Mittelalter, Neue Folge II, 1998, nr. 25 getijdenboek, Brugge, ca 1440, verluchting door Willem Vrelant: f. 60v Bewening; Meesters van de Gouden Ranken: alle overige miniaturen

literatuur:

  • König 1998 (3), nr. 25

San Marino, Huntington Library

ms HM 1125 getijdenboek, Brugge, ca 1440-1460

San Marino, Huntington Library, ms HM 1125. f 18v Catherine, with wheel and sword, standing on the emporor Maxentius

Toledo, Catedral, Biblioteca Capitulare

Ms 34.71 getijdenboek, Zuidelijke Nederlanden, ca 1450-1465, verluchting door Meester van de Bostonse Stad Gods: f. 1r en Meester in de late stijl van de Meesters van de Gouden Ranken

literatuur:

  • New York 2005-2006, p. 308 noot 10

Vaticaanstad, Biblioteca Apostolica Vaticana

Ms Ross 63 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Ross 97 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms Ross 100 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Venetië, Museo Correr.

Ms V 16 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Ms V 149 getijdenboek

literatuur:

  • Dogaer 1987, p. 31

Literatuur

  1. Van den Gheyn 1901, I, nr. 426
  2. Winkler 1925 (1978), p. 25-27, 171, 172
  3. Leroquais 1927, I, p. 338
  4. Millar 1928, p. 93, nr. 316
  5. De Ricci 1935-1940, II, p. 1335-6
  6. Gaspar & Lyna 1945 (1987), II, nrs. 233, 235
  7. Baltimore 1949, nr. 86
  8. Parijs 1955, nr. 199
  9. Sotheby’s 19 mei 1958, lot 105
  10. Brussel 1959, nr. 17a
  11. Porcher 1961, p. 73-76, nr. 15
  12. Wenen 1962, nr. 116
  13. Meiss 1968, p. 127-128
  14. Farquhar 1976, p. 62-64, 71, 109
  15. Den Haag 1979, nrs. 49, 52
  16. Watson 1979, I, no. 951 p. 163, II, pl. 416
  17. Den Haag 1980, nrs. 43, 56
  18. Sotheby’s 21 juni 1982, p. 97
  19. Cardon-Lievens-Smeyers 1985
  20. Dogaer 1987, p. 27-31
  21. Sterling 1987, nr. 55
  22. Tenschert 1987, nr. 4
  23. Christie’s 7 december 1988, lot 23
  24. Sotheby’s 20 juni 1989, lot 65, 67, 68
  25. König 1991 (2), nr. 2
  26. Cambridge 1993, nr. 40
  27. Leuven 1993, p. 124-138, nrs. 40-43
  28. Avril & Reynaud 1993, nr. 113
  29. Sotheby’s 20 juni 1995, lot 89
  30. Scott 1996, II, nr. 106
  31. Wieck 1997, nr. 61
  32. Randall 1997, nr. 229, 231, 234, 235, 236, 237, 239, 240, 245
  33. Smeyers 1998, p. 232, 234-241
  34. König 1998 (3), nr. 25
  35. Nash 1999, nr. 6
  36. Clark 2000, p. 192
  37. Keulen 2001 (1), nr. 17
  38. Philadelphia 2001, p. 122
  39. Cardon, Van der Stock & Vanwijnsberghe 2002, p. 879, 882-3, 889
  40. Leuven 2002, nr. 70
  41. McKendrick 2003, fig. 9
  42. Backhouse 2004, nr. 13
  43. Parijs 2004, nr. 177
  44. New York 2005-2006, nrs. 47, 63; p. 308 noot 10
  45. Les Enluminures catalogus 13-2007, nr. 18, p. 180-189
  46. Morgan & Panayotova 2009, nr. 202
  47. Parijs-Brussel 2011-2012, p. 140-147, nrs. 7, 8, 9
  48. Kramer 2013
  49. Clark 2018
  50. Utrecht 2018, nrs. 19-23
  51. Site Dr. Jörn Günther Antiquariat, nr. 47 (2020)
  52. Site Les Enluminures, BOH 186 (geraadpleegd 2020)