Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. Nouv. Acq. Lat. 3093, p. 203 Kruisdraging(detail)

Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures

Waarschijnlijk Vlaams boekverluchter, werkzaam rond 1400. Hij ontleent zijn naam aan de door hem voor 1409 uitgevoerde miniaturen met Johannes de Doper in de befaamde Très belles heures de Notre-Dame du Duc de Berry (kerndeel in Parijs, Bibliothèque Nationale).

Hij schilderde de figuur van Christus en het bovenste gedeelte van Johannes de Doper in de miniatuur met De Doop van Christus (Parijs, Bibliothèque Nationale, ms nouv. Acq. Lat 3093, p. 162; afgebeeld bij de Meester van de Heilige Geest van de Très belles heures) en hij schilderde de miniatuur met Johannes de Doper in de Woestijn (Heures de Turin, f. 56, verbrand), alsmede een aantal andere miniaturen in de verschillende delen van de Très belles heures.

Hoofdverluchter van het Parijse kerndeel is de Meester van het Parement de Narbonne, die als eerste werkte aan het handschrift rond 1380.

Meiss 1967, p. 250 omschrijft de stijl van de Meester van Johannes de Doper als “lawaaierig naturalisme”, waarvan de wortels liggen Vlaanderen, hierbij verwijzend naar het fameuze Apocalypse-handschrift in Parijs (Bibliothèque Nationale, ms néerl. 3) en een astrologisch handschrift, thans bewaard in New York (Pierpont Morgan Library, M 785).

Catalogus

Londen, British Library

Ms Yates Thompson 37 getijdenboek, ca 1405-10, verluchting door werkplaats van Jacquemart de Hesdin: f. 159 Binnenkomst in Jerusalem; Meester van de Triniteit: f. 118v kruisiging; Pseudo-Jacquemart: f. 19 annunciatie; volgeling van Pseudo-Jacquemart: f. 36v visitatie, f. 47v geboorte, f. 83v, f. 103, 125v; werkplaats van Meester van Luçon: f. 53v aankondiging aan de herders, f. 58 aanbidding door de herders, f. 62 presentatie in de tempel. f. 66 vlucht naar Egypte, f. 72 kroning van de maagd; assistent van de Meester van Johannes de Doper: f. 122 pinksteren; Meester van de Nederige Madonna’s: f. 79 triniteit, f. 86 alle heiligen, f. 89 mis, f. 92 Madonna van de Nederigheid

literatuur:

  • Meiss 1967, p. 275-7, 328-9
  • Backhouse 1997, nr. 128
  • Parijs 2004, nr. 170

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms nouv. Acq. Lat. 3093 Très belles heures de Notre-Dame du Duc Jean de Berry, Parijs ca 1390 en Bourges (?) ca 1405-1409 verluchting door Meester van het Parement van Narbonne/Jean d’Orléans?/Etienne Lannelier?,: o.a. p. 203 Kruisdraging (overgeschilderd door de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures), 209 Kruisiging (overgeschilderd door de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures), 216 Kruisafneming (overgeschilderd door de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures); de Meester van de Heilige Geest van de Très belles heures: o.a. p. 162 doop in de Jordaan (overgeschilderd door de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures); de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures: overschildering van de miniaturen op p. 162, 203, 209, 216 (zie hiervoor); de Gebroeders van Limburg

literatuur:

  • König 1998 (2)
  • Parijs 2004, nr. 186

Voor verdere literatuur zie onder Meester van het Parement van Narbonne

Parijs, Musée du Louvre, Cabinet des dessins

Inv. R.F. 2022-25 vier losse bladen met vijf miniaturen uit de Très belles heures (kerndeel: Parijs, Bbliothèque Nationale, ms. Nouv. Acq. Lat 3093), verluchting door Meester van het Parement van Narbonne/Jean d’Orléans?/Etienne Lannelier?; de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures: blad RF 2023 martelaren, blad 2023v geestelijke heiligen; Meester van het Llangattock Getijdenboek

literatuur:

  • Meiss 1967, pl. 32 en 33
  • König 1998 (2), p. 130-5

Voor verdere literatuur zie onder Meester van het Parement van Narbonne

Turijn, Biblioteca Nazionale

Ms K IV 29 Heures de Turin (verbrand in 1904), onderdeel van de Très belles heures (kerndeel: Parijs, Bbliothèque Nationale, ms. Nouv. Acq. Lat 3093), verluchting door de Meester van het Llangattock Getijdenboek/Meester “K” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; Meester “H” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; Meester van het Parement van Narbonne/Jean d’Orléans?/Etienne Lannelier?; Meester van Covarrubias/Meester “K” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures: f. 57r roeping Johannes de Doper in een grot, 57v groep geroepen patriarchen, profeten en apostelen, 58r Christus in het huis van Simon, 78v Jean de Berry knielend voor Maagd en Kind, 78v Hieronymus in zijn studio; Barthélemy van Eyck (?); Meester “H”of “K” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; Meester van de Chevrot-Augustinus/ Meester “H” van het Turijn-Milaan Getijdenboek (?); de Meester van de Berlijnse Kruisiging (?)

literatuur:

  • Durrieu 1902 (1967)
  • König 1998 (2)

Voor verdere literatuur zie onder Meester van het Parement van Narbonne

Turijn, Museo Civico d’Arte Antica

Ms 47 Heures de Milan, onderdeel van de Très belles heures (kerndeel: Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. Nouv. Acq. Lat 3093), verluchting door de Meester van Johannes de Doper van de Très belles heures: f. 1v annunciatie, 4v geboorte, 3v aanbidding door de wijzen, 16v presentatie in de tempel, 20v intocht in Jeruzalem, f. 77v de vrouwen aan het graf en herrijzenis van Christus (wellicht voltooid door Barthélemy van Eyck), f. 80v hemelvaart van Christus (voltooid door Werkplaats van de Meester van Bedford), 84v pinksteren, 90r laatste avondmaal, 122r Sint Andreas; de Meester van het Llangattock Getijdenboek; Werkplaats van de Meester van Bedford; Meester “H” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; Meester “K” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; de Meester van de Chevrot-Augustinus/ Meester “H” van het Turijn-Milaan Getijdenboek; Meester van het Parement van Narbonne/Jean d’Orléans?/Etienne Lannelier?; Jan van Eyck; diverse anonieme kunstenaars; de Meester van het Llangattock Getijdenboek/ Meester “K” van het Turijn-Milaan Getijdenboek

literatuur:

  • König 1998 (2)
  • Walther 2001, p. 36

Voor verdere literatuur zie onder Meester van het Parement van Narbonne

Literatuur

  1. Durrieu 1902 (1967)
  2. Hulin de Loo 1911
  3. Meiss 1967, tekstdeel p. 129, 134, 247-253, 275-277, 328-329 en platendeel platen 16, 26-35, 39, 41, 44, 46-48
  4. Backhouse 1997, nr. 128
  5. König 1998 (2)
  6. Chatelet 2000, p. 98, 99
  7. Walther 2001, p. 36, 235-237, 239
  8. Parijs 2004, nrs. 170, 186

Parijs, Bibliothèque Nationale, ms. Nouv. Acq. Lat. 3093, p. 209 Kruisiging, 216 Kruisafneming