Meester van Margarete van Kleef

Noord-Nederlands boekverluchter, werkzaam rond 1400, mogelijk in Den Haag. Ontleent zijn naam aan het door hem verluchte getijdenboek van Margarete van Kleef, de tweede echtgenote van Albrecht I van Beieren. De stijl van de meester maakt onderdeel uit van de zogenoemde Dirc van Delft-Stijl, ook wel genoemd de Hofstijl. De stijl van de Meester van Margarete van Kleef is tamelijk expressief.

De zwaar gemodelleerde gezichten zijn gevarieerd van uitdrukking. De kleuren zijn fel met een voorkeur voor oranje-rood en paars. De dramatische effecten worden nog verhoogd doordat de afgebeelde scènes zich vaak uitstrekken tot over de randen van het in de miniatuur aangegeven raamwerk. Waarschijnlijk heeft de Meester van Margarete van Kleef ook meegewerkt aan de verluchting van werken uitgevoerd door de Meester van Dirc van Delft.

Naast het naamgevend manuscript in Lissabon is de meester ook verantwoordelijk voor de verluchting van het meest overvloedig versierde Noord-Nederlandse handschrift van rond 1400, te weten een Biblium Pauperum, thans bewaard in de British Library in Londen.

Marrow 1995 (p. 55ev) stelt voor de Meester van Margarete van Kleef te identificeren als Jacob van Muneken (of Municken, of Munniken), een paneelschilder werkzaam aan het hof van Albrecht I van Beieren in Den Haag. In dit verband wijst Marrow ook op de achternaam Van Muneken, hetgeen het equivalent van het Duitse Van München zou kunnen zijn. Dit zou dan meehelpen de aanwezigheid van Duitse elementen in het werk van de meester te verklaren, waaronder diens overduidelijke expressieve pathos.

Catalogus

Darmstadt, Hessische Landes- und Hochschulbibliothek

Ms 2296 fragment van een graduaal, ca 1400

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, nr 3

Lissabon, Museu Calouste Gulbenkian

Ms la 148 getijdenboek van Margareta van Kleef, ca 1395-1400

literatuur:

• Utrecht/New York 1989, nr. 1
• Backhouse, Marrow & Schmidt 1994

Londen, British Library

Ms kings 5 Biblia Pauperum, Den Haag (?), ca 1395-1400

literatuur:

• Delaissé 1968, p. 18, fig. 113, 114
• Backhouse 1979, p. 60
• Utrecht/New York 1989, nr. 2
• Renger 1991, p. 316-18, pl. 5, 14
• Backhouse, Marrow & Schmidt 1994, p. 41-45
• Backhouse 1997, nr. 120
• McKendrick and Doyle 2007, p. 140-41, fig. 127

Literatuur

1. Delaissé 1968, p. 18, fig. 113, 114
2. Backhouse 1979, p. 60
3. Utrecht/New York 1989, nrs 1, 2, 3
4. Proske-van Heerdt 1991
5. Marrow 1991, p. 55
6. Renger 1991, p. 316-18, pl. 5, 14
7. Backhouse, Marrow & Schmidt 1994
8. Marrow 1995
9. Backhouse 1997, nr. 120
10. McKendrick and Doyle 2007, p. 140-41, fig. 127