Londen, British Library, Ms Royal 20 D iv, f. 237v: Lancelot in betoverde bos (detail) door Meester met de Weke Kin

Meester met de Weke kin

Master of the Weak Chin | Maître au Menton fuyant

Boekverluchter, werkzaam rond 1290-1325 in Vlaanderen of Artois. Begon zijn carrière als assistent van Henri l’Enlumineur. Werk van zijn hand treffen we voor het eerst aan in een Vie de Saint Eloi (Oxford, Bodleian Library, ms. Douce 94).

Als zijn meesterwerk kan worden beschouwd de verluchting van een Lancelot du Lac, thans bewaard te Londen, British Library, Ms. Royal 20 D iv.

Londen, British Library, Ms Royal 20 D iv, f. 260r: Lancelot en Guineverre(detail) door Meester met de Weke Kin

De stijl van de meester wordt gekarakteriseerd door figuren waarvan de gezichten, vrijwel steeds weergegeven in drie/kwart profiel, een prominente kin ontberen. Zijn kleurenschema bestaat uit het gebruik van wit, grijs, paars en licht groen in contrast met de kleur oranje. Achtergronden worden vaak opgehoogd met goud. In zijn meeromvattend werk zien we een voorliefde voor marginalia, waarin vaak apen worden getekend. Vrouwenhoofden worden geplaatst op dierenlichamen.

De meesters techniek bestaat veelal uit een witte ondergrond geschilderd over de ondertekening, welke niet steeds wordt gevolgd in de eindversie. Sommige aspecten van zijn stijl treffen we ook aan bij tijdsgenoten als de Meester van de Vie de sainte Benoite, maar diens figuren met krullend haar en wijd open ogen dienen niet te worden verward met de figuren geschilderd door de Maître au Menton fuyant.

Uiteindelijk vertoont het werk van onze meester nog de meeste overeenkomsten met dat van de Meester van Meliacin, met dien verstande dat de figuren van deze laatste meester geen weke kin hebben en daardoor dus onderscheiden kunnen worden van onze meester.

De kenmerken van de Maître au Menton fuyant werden voor het eerst beschreven door Gaspar & Lyna 1937 (1984), bij hun bespreking van een aantal aan deze meester toegekende handschriften (Brussel, Koninklijke Bibliotheek, mss. 9411-9426, 9400, 9543). Op. p. 204 gebruiken zij de term “menton tres fuyant”. De hand van de meester treffen we inmiddels in 18 handschriften aan.

Londen, British Library, Ms Royal 20 D iv, f. 53r (detail) door Meester met de Weke Kin

Catalogus

Arras, Bibliotheque municipale

Ms 229 Breviarium van Saint-Vaast, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Leroquais 1934, I, p. 39
  • Stones 2002, p.1248 nt 6, pl. 13

Brussel, Koninklijke Bibliotheek

Ms 9400 Recueil ascetique, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Gaspar & Lyna 1937 (1984), I, nr. 89, pl. xliiic
  • Stones 2002, p. 1247

Ms 9411-9426 Recueil de poesies morales, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Gaspar & Lyna 1937 (1984), I, nr. 87, pl. xliiia
  • Stones 2002, p. 1247, pl. 8

Ms 9543 Li ars d’amour, de vertu et de boneurte, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Gaspar & Lyna 1937 (1984), I, nr. 88, pl. xliiib
  • Stones 2002, p. 1247 als niet van de hand van de Maître au Menton fuyant (in nt 3 abusievelijk ook aangeduid als 9548)

Chantilly, Musée Condé

Ms 478 Gautier de Metz, Image du monde, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 nt 6, pl. 12

Den Haag, Koninklijke Bibliotheek

Ms 74 G 31 diurnale (wintergedeelte), Noord-Frankrijk, ca 1280-1290 en toevoegingen ca 1300, verluchting door Henri l’Enlumineur (hoofdverluchter) en de Maître au Menton fuyant (assistent)

literatuur:

  • Byvanck 1931, p. 34-35
  • Den Haag 1980, nr. 23 als ca 1268-1270
  • Den Haag 1983, p. 27 nr. 46, p. 43, afb. op p. 62
  • Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 21
  • Boeren 1988, nr. 30
  • Stones 1991, p. 21 nt 2
  • Stones 1994, p. 249
  • Stones 1995, p. 429 nt 1
  • Bräm 1997, p. 13, 29, 31, 41, 47, 52, 59, 139, 143, 189, 199-200, p. 201-217 (gedeeltelijke tekstuitgave), afb. 12-13 op p. 338
  • Hamburger 1998, p. 418, 422
  • Den Haag 2002, p. 14, 39-40, 204, nr. 12, afb. 21-22
  • Stones 2002, p. 1249
  • Stones 2013, vol. 1, p. 60, 64, 84; vol. 2, p. 306

Dijon, Bibliotheque municipale

Ms 526 handschrift, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Zaluska 1991, nr. 217, pl. xcii
  • Stones 2002, p.1248 nt 8

Doornik (Tournai), Kathedraal

Ms Scaldis H. 12/2 psalter, Noord-Frankrijk, ca 1300-1325

literatuur:

  • Von Vitzthum 1907, p. 146
  • Fourez 1949
  • Randall 1966, ill. 43, 55-57, 124, 229, 369-372, 500, 526, 527, 533
  • Stones 2002, p. 1247, pl. 5, 9, 10
  • London 2011, in nr. 131

Douai, Bibliothèque  municipale

Ms 152 breviarium (zomergedeelte), Noord-Frankrijk, ca 1297-1299, verluchting door Henri l’Enlumineur (hoofdverluchter) en de Maître au Menton fuyant (assistent)

literatuur:

  • Leroquais 1934, II, nr. 240
  • Stones 2002, p.1249, pl. 1

Krakau, Biblioteka Jagiellonska

Ms rps 815 medisch handschrift, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 nt 8

Londen, British Library

Ms Royal 20 D iv Lancelot du Lac, Noord-Frankrijk, ca 1300-1315, met toevoegingen (f. 1r en 102v) ca 1374-1380

Londen, British Library, Ms Royal 20 D iv, f. 237v en 260r door Meester met de Weke Kin

literatuur:

  • Sandler 1986, II, nr. 136
  • Lissabon 2000, nr. 63
  • Stones 2002, p. 1247, 1263, pl. 15 (abusievelijk als f. 237v terwijl het f. 260r is), 16
  • London 2011, nr. 131

Lyon, Bibliotheque municipale

Ms 948 Brunetto Latini, Tresor & Roman de Sidrach, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 nt 6, pl. 6, 7

Oxford, Bodleian Library

Ms Douce 94 Gerars de Monstervel, Vie de Saint Eloi, Vlaanderen of Artois, ca 1294

literatuur:

  • Von Vitzthum 1907, p. 149
  • Colophons de manuscrits 1965-1982, II, nr. 5287
  • Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 541
  • Stones 2002, p.1248 nt 6

Parijs, Bibliothèque Nationale

Ms lat 15450 Ramon Llull, Electorium magnum (vert. door Thomas le Myesier), Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Schaer 1996, nr. 36, pl. 54-55
  • Stones 2002, p.1248 nt 8, pl. 14

Reims, Bibliotheque municipale

Ms 1003 medisch handschrift, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 nt 8, pl. 11

Stuttgart, Württembergische Landesbibliothek

Cod Bibl. Fol. 3 Bijbel in 3 banden, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Von Vitzthum 1907, p. 177 (in Stones 2002, p. 1247 nt 1 abusievelijk als: p. 117), tafel xxxvii
  • Sauer & Kuder 1996, nrs. 80-82, abb. 302-319
  • Rouse & Rouse 2000, I, p. 213, 214, 391 nt 93,2, app. 7d, 7m, 8d
  • Stones 2002, p. 1247, pl. 3, 4

Vellereille-les-Brayeux, College de Notre-Dame de Bonne-Esperance

Ms 4 Vincent de Beauvais, Speculum naturale, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 en nt 7, pl. 2

Ms 5 Vincent de Beauvais, Speculum naturale, Vlaanderen of Artois, ca 1290-1325

literatuur:

  • Stones 2002, p.1248 en nt 7

Literatuur

  1. Von Vitzthum 1907, p. 146, 149, 177, tafel xxxvii
  2. Byvanck 1931, p. 34-35
  3. Leroquais 1934, I, p. 39; II, nr. 240
  4. Gaspar & Lyna 1937 (1984), I, nr. 87, , pl. Xliiia
  5. Fourez 1949
  6. Colophons de manuscrits 1965-1982, II, nr. 5287
  7. Pächt & Alexander 1966 (I), nr. 541
  8. Randall 1966, ill. 43, 55-57, 124, 229, 369-372, 500, 526, 527, 533
  9. Den Haag 1980, nr. 2
  10. Den Haag 1983, p. 27 nr. 46, p. 43, afb. op p. 62
  11. Brandhorst & Broekhuijsen-Kruijer 1985, nr. 21
  12. Sandler 1986, II, nr. 136
  13. Boeren 1988, nr. 30
  14. Stones 1991
  15. Zaluska 1991, nr. 217, pl. Xcii
  16. Stones 1994, p. 249
  17. Stones 1995
  18. Sauer & Kuder 1996, nrs. 80-82, abb. 302-319
  19. Schaer 1996, nr. 36, pl. 54-55
  20. Bräm 1997
  21. Hamburger 1998
  22. Lissabon 2000, nr. 63
  23. Rouse & Rouse 2000, I, p. 213, 214, 391 nt 93,2, app. 7d, 7m, 8d
  24. Den Haag 2002, p. 14, 39-40, 204, nr. 12, afb. 21-22
  25. Leuven 2002, p. 216
  26. Stones 2002, p. 1248-9
  27. Sotheby’s 4 december 2007, in lot 53
  28. London 2011, nr. 131
  29. Van der Vlist 2011, p. 66-67, 140, afb. op p. 67
  30. Stones 2013, vol. 1, p. 60, 64, 84; vol. 2, p. 306